Giełda gazu na parkiecie TGE wystartuje za 10 dni

Pierwsze transakcje na giełdzie gazu mogą być zawarte 20 grudnia br. Zapoczątkowanie notowań błękitnego paliwa będzie pierwszym krokiem do liberalizacji rynku gazu w Polsce. Dla wielu odbiorców oznacza to realne urynkowienie obrotu tym paliwem. Nowa ważna linia biznesowa w Grupie Kapitałowej GPW.

Powstanie giełdowego rynku gazu wpisuje się w proponowany przez Komisję i Radę Europejską zakres działań wdrożeniowych europejskiego wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu oraz ich rynków regionalnych. Zgodnie z wytycznymi UE, kraje członkowskie muszą zapewnić swoim obywatelom w zakresie energii i gazu m.in.: w pełni konkurencyjny, płynny i transparentny rynek, możliwość swobodnego wyboru dostawcy, uczciwe i optymalnie ustalane ceny oraz bezpieczeństwo i pewność dostaw.

„Uruchomienie giełdy gazu to bardzo istotna zmiana jeśli chodzi o działalność Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Nie tylko jako organizatora obrotu, ale również jako instytucji, która po raz kolejny wprowadza nową jakość na polski rynek.” – podkreśla Ludwik Sobolewski, Prezes GPW.

„Pierwsze transakcje na giełdzie gazu zostaną zawarte w ramach kontraktów typu Base z fizyczną dostawą w 2013 r. na Rynku Terminowym Towarowym (RTTg). Uruchomienie Rynku Dnia Następnego, możliwe będzie również w tym roku” – powiedział Ireneusz Łazor, Prezes TGE - „Płynność mogą zapewnić m.in. inwestycje w rozbudowę infrastruktury przesyłowej i wprowadzenie rozwiązań prawnych, czyli zastosowanie jak w przypadku rynku energii elektrycznej, tzw. obligo giełdowego. Trwają prace nad regulacjami określającymi jego wysokość” – dodaje Prezes Łazor.

Dzięki uruchomieniu platformy obrotu błękitnym paliwem uczestnicy uzyskają informacje o warunkach zawieranych transakcji, podobnie jak jest na rynku energii elektrycznej, gdzie ponad 80 proc. łącznego hurtowego obrotu tym surowcem w Polsce odbywa się właśnie na parkiecie TGE. Rozwój hurtowego handlu gazem na giełdzie przyczyni się do zwiększenia jego transparentności oraz zwiększy dostęp do dostaw tego paliwa. Umożliwi to uczestnikom rynku zawieranie korzystniejszych kontraktów odpowiadających warunkom rynkowym obowiązującym w UE.

Organizacja rynku
W ramach RTTg na każdej sesji uczestnicy rynku będą mieli możliwość handlowania miesięcznymi, kwartalnymi i rocznymi kontraktami typu Base. Przedmiotem obrotu będzie dostawa gazu w jednakowej ilości we wszystkich godzinach okresu dostawy. Handel w ramach notowań ciągłych przewidziany jest w dni robocze w godzinach od 8:00 do 14:00. Notowania każdej serii kontraktów będą prowadzone zgodnie z kalendarzem notowania i wykonania kontraktów. Giełdowy kurs każdego kontraktu będzie wyrażony w złotych za 1 MWh.

W obecnym stanie prawnym, zawieranie i rozliczanie transakcji giełdowych na rynku gazu możliwe jest wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich, będących członkami TGE oraz członkami Giełdowej Izby Rozrachunkowej prowadzonej przez IRGiT. Pierwszymi domami maklerskimi, które podpisały stosowne umowy umożliwiające im działanie na rynku gazu są: Dom Maklerski BOŚ SA, Noble Securities SA oraz TRIGON Dom Maklerski SA. Zapewne jednym z pierwszych sprzedających będzie Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Zgodnie z zapowiedziami spółki, na początek do giełdowego obrotu trafi 100 milionów metrów sześciennych błękitnego paliwa. Zainteresowanie rynkiem gazu wyraziło również klika niezależnych firm funkcjonujących na rynku gazu w Polsce.

Rozliczenia i bezpieczeństwo transakcji
Rozliczeń i rozrachunków transakcji z rynku gazu będzie dokonywać Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych SA. Stosowany przez IRGiT system zarządzania ryzykiem gwarantuje bezpieczeństwo rozliczeń każdemu Członkowi Izby w razie niewypłacalności poszczególnych uczestników rynku. Rozliczanie transakcji przez IRGiT jest gwarancją zapłaty za sprzedany gaz.

Fizyczna dostawa gazu – umowa TGE z GAZ-SYSTEM

Zgodnie z umową zawartą przez TGE i GAZ-SYSTEM transakcje zawarte na giełdzie gazu są ważne i skuteczne pomiędzy stronami i podlegają realizacji przez GAZ-SYSTEM. TGE w wyniku transakcji zawartych na giełdzie gazu będzie składać nominacje w imieniu i na rzecz Zleceniodawców Usługi Przesyłowej. Użytkownicy giełdy będą mogli zgłosić transakcje zawarte na niej do fizycznej realizacji przez GAZ-SYSTEM, pod warunkiem zawarcia umowy przesyłowej z GAZ-SYSTEM S.A. Podpisanie umowy z GAZ-SYSTEM, wraz z odpowiednim przydziałem zdolności dla punktu wirtualnego powiązanego z giełdą, jest niezbędnym elementem udziału w giełdzie gazu na TGE.

***

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. jest największą giełdą regionu Europy Środkowej iWschodniej i organizuje obrót na jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków kapitałowych w Europie. GPW prowadzi rynek regulowany dla akcji oraz instrumentów pochodnych, a także alternatywny rynek akcji NewConnect dla spółek wzrostowych. GPW rozwija także Catalyst – rynek przeznaczony dla emitentów obligacji korporacyjnych i komunalnych. Od 9 listopada 2010 r. GPW jest spółką publiczną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych  w Warszawie. Więcej informacji na stronie http://www.gpw.pl.

Towarowa Giełda Energii S.A. (TGE) powstała pod koniec 1999 roku. Jest jedyną licencjonowaną giełdą energii w Polsce. Działalność operacyjną rozpoczęła 30 czerwca 2000 roku. Uruchomienie TGE było jednym z pierwszych działań  w kierunku liberalizacji polskiego rynku energii elektrycznej i prywatyzacji sektora elektroenergetycznego. Od lutego 2012 r. jest częścią Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, która ma 98 proc. udziałów w kapitale TGE. Giełda prowadzi: Rynek Dnia Następnego, Rynek Terminowy Towarowy z fizyczną dostawą, Rynek Dnia Bieżącego oraz Rynek Praw Majątkowych. Jest obecnie najbardziej dynamicznie rozwijającą się giełdą towarową w regionie. Potwierdza to przynależność do organizacji EuroPEX, promującej idee konsolidacji rynków energetycznych poprzez połączenia transgraniczne i zrzeszającej wszystkie aktywne giełdy energii w Europie. W grudniu 2010 r. TGE uruchomiła tzw. mechanizm market coupling, dzięki któremu członkowie TGE i skandynawskiej giełdy Nord Pool Spot, mogą handlować energią elektryczną na obu giełdach na transgranicznym połączeniu - SwePol.

Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. jako pierwsza w Polsce otrzymała zezwolenie na prowadzenie Izby Rozliczeniowej i Izby Rozrachunkowej (IRR). Zgodnie z art. 68a ust. 14 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, mogą one pełnić funkcję Giełdowej Izby Rozrachunkowej (GIR). Od czerwca 2010, prowadzona przez IRGIT Giełdowa Izba Rozrachunkowa, rozlicza transakcje zawierane na wszystkich rynkach TGE – Rynku Terminowym Towarowym (RTT), Rynku Dnia Następnego i Bieżącego (RDNiB), Rynku Uprawnień do Emisji CO2 (RUE) oraz Rynku Praw Majątkowych (RPM). Rozpoczęcie działalności Giełdowej Izby Rozrachunkowej umożliwiło TGE dalsze prowadzenie obrotu kontraktami terminowymi na dostawę energii elektrycznej. Giełdowa Izba Rozrachunkowa jest strategicznym partnerem Towarowej Giełdy Energii w transgranicznym handlu energią w ramach projektu market coupling.
IRGiT S.A. jest także członkiem EACH (The European Association of Central Counterparty Clearing Houses), stowarzyszenia zrzeszającego największe izby rozliczeniowe w Europie.

Źródło: GPW