Kontrola wykorzystania bilingów

Najwyższa Izba Kontroli prowadzi właśnie kontrolę, która ma odpowiedzieć na pytanie, czy w Polsce wystarczająco chronione jest prawo obywateli do prywatności. Chodzi o przebadanie zagadnienia pod kątem wykorzystywania bilingów telefonicznych przez różnego rodzaju państwowe służby.

Kontrola ma odpowiedzieć na pytania o to, czy instytucje wykorzystujące tego rodzaju informacje przestrzegają wszystkich procedur prawnych, a także czy działają w sposób zgodny z odpowiednią dyrektywą Komisji Europejskiej. Ta zaś mówi, że służbom wolno sięgać po billingi jedynie w przypadku poważnych przestępstw. Oczywiście ocena tego, co jest przestępstwem ciężkim, a co lekkim, jest w dużym stopniu arbitralna. Co więcej, okazuje się, że z bilingów zaczynają coraz częściej korzystać także sądy cywilne, a to już jest sprzeczne z dyrektywą KE.

W Polsce rośnie liczba przypadków sięgania przez organy państwowe po rachunki szczegółowe dokumentujące transakcje abonenta. W roku 2011 w Polsce służby złożyły ponad 1,8 mln zapytań o bilingi. To o prawie pół miliona więcej niż w 2010 r., a o 800 tys. więcej niż w roku 2009. Wstępnie jednak NIK rozważa możliwość, że duża część z zapytań w ubiegłym roku wynikała z faktu, że każdemu abonentowi przyznano prawo do swobodnego przenoszenia numeru. Jak czytamy w komunikacie NIK, "od tego czasu w sprawie pojedynczego numeru może pojawiać się kilka zapytań kierowanych do różnych operatorów".

NIK kontroluje, jak z bilingów korzystają Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Graniczna, Służba Kontrwywiadu Wojskowego oraz Żandarmeria Wojskowa. Kontrola obejmuje także Urząd Komunikacji Elektronicznej, Ministerstwo Finansów oraz wybrane sądy i prokuratury. Końcowy raport zostanie przesłany do Sejmu oraz upubliczniony.

Biling to szczegółowy rachunek, w którym odnotowane są szczegółowe dane dotyczące usług, z jakich korzystał abonent, terminów i czasów połączeń, a także wszelkich opłat. Takie informacje są oczywiście bardzo przydatne państwowym instytucją, które mogą na ich podstawie wnioskować np. czy dana osoba kontaktowała się z inną w badanym okresie.

Adam Witczak