Wsi spokojna, wsi wesoła...

Główny Urząd Statystyczny opublikował na swoich stronach Rocznik Statystyczny Rolnictwa za rok 2012. Jest to potężne opracowanie, liczące 443 strony i zawierające sporo interesujących informacji. Niepodobna przytoczyć choćby niewielkiej części z nich, warto jednak zastanowić się, ile tak naprawdę wiemy o stanie polskiego rolnictwa i jego sytuacji na przestrzeni ostatnich lat.

Rozmaite statystyki mają oczywiście tę cechę, że mierzą to... co mierzą - jak to ktoś zabawnie powiedział. Nie zawsze średnie, mediany, mody, liczby, ilości i procenty mogą nam powiedzieć coś istotnego, a tym bardziej zrozumiałego na pierwszy rzut oka, ale kilka wartości warto przytoczyć jako ciekawostki. Na przykład na jednego mieszkańca w roku 2012 przypadało, jak się okazuje, 0,49 ha użytków rolnych i 0,25 ha gruntów leśnych. Grunty rolne stanowią aż 60,2 proc. powierzchni całego kraju, leśne (wraz z "zadrzewionymi i zakrzewionymi") obejmują 30,7 proc. powierzchni.

W ciągu 11 lat znacząco zmniejszyła się powierzchnia gruntów rolnych klasyfikowanych jako zdewastowane i zdegradowane - z 71473 ha w roku 2000 do 64011 ha w 2011. W całej Polsce 27,6 proc. gleb zostało zaklasyfikowanych jako "zagrożone erozją wietrzną", przy czym średnia ta nie jest do końca reprezentatywna, bo w województwie łódzkim problem dotyczy 45,7 proc. gleb, zaś w lubuskim mniej niż 5 proc. Erozją wodną powierzchniową zagrożonych jest w naszym kraju 28,5 proc. gleb, w tym w województwach śląskim, świętokrzyskim i pomorskim odsetek ten przekracza 40 proc.

W roku 2000 powierzchnia nawadnianych gruntów leśnych i użytków rolnych wynosiła 99,1 tys. ha, w 2011 już tylko 66,5 tys. ha. W roku 2011 aż 26,5 proc. gospodarstw rolnych miało powierzchnię nie większą niż 1 hektar (z drugiej strony, w roku 2010 było to aż 31,4 proc.). Powierzchnię od 1 do 2 ha miało 17,4 proc. gospodarstw, od 2 do 3 ha 11,4 proc., od 3 do 5 ha - 13,6 proc., zaś 15,2 proc. mieściło się w kategorii 5 - 10 ha. 7 proc. gospodarstw kwalifikowało się do kategorii 15 - 20 ha, a tylko 1,2 proc. miało powierzchnię 50 ha lub większą.

Z Rocznika można się też dowiedzieć, ile gospodarstw w Polsce prowadzi uprawy danego rodzaju (kategorie to: zboża, rośliny strączkowe jadalne, ziemniaki, rośliny przemysłowe, buraki cukrowe, rzepak i rzepik, warzywa gruntowe, warzywa pod osłonami, truskawki i sady), a także, jakie zwierzęta gospodarskie są utrzymywane, jakie stosuje się nawozy etc. Okazuje się, że różne organy zbierają nawet znacznie bardziej szczegółowe informacje na temat tego, z jakich materiałów zbudowane są budynki gospodarskie, jakie wykształcenie posiadają właściciele gruntów rolnych itd. Czasami dziwić może drobiazgowość i liczba tych wiadomości. Z bardziej istotnych wspomnieć można jeszcze o tym, że w 2011 roku na 38,538 mln Polaków na wsi mieszkało 15,153 mln, a przeciętna miejscowość klasyfikowana jako wieś liczyła sobie 287 mieszkańców.

Kamil Kiermacz