Portugalia pod kroplówką

Pogrążona w kryzysie Portugalia dwa lata temu wynegocjowała ogromną pomoc finansową od Unii Europejskiej, Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Europejskiego Banku Centralnego. Mowa o 78 mld euro, przy czym kraj musiał oczywiście rozpocząć reformy oszczędnościowe (podobnie jak np. Grecja). Tymczasem hiszpański magazyn "El Pais" ujawnił, powołując się na swoje źródła w Komisji Europejskiej, że być może Lizbona poprosi o kolejną pożyczkę.

"Bruselas prepera una segunda línea de ayuda preventiva para Portugal" - doniósł wczoraj w nocy "El Pais". Gazeta zauważa, zresztą całkiem trafnie, że choć chwilowo udało się wstrzymać postępy kryzysu i uległ on pewnej hibernacji, to jednak w rzeczywistości wciąż się skrada. Wyrazem tego ma być właśnie to, że Komisja Europejska pracuje nad drugą pomocą finansową dla Portugalii, w której tymczasem rośnie bezrobocie, a rząd niedawno przeszedł poważny spór wewnętrzny (udało się jednak uniknąć dymisji gabinetu).

Jeśli rzeczywiście, jak podobno poinformowały "dwa wysoko postawione źródła w UE", Bruksela szykuje pomoc dla Portugalii, to oczywiście świadczy to o tym, że dotychczasowe fundusze okazały się niewystarczające. Publicysta "El Pais" stara się co prawda przedstawić także tę krzepiącą stronę medalu - taką mianowicie, że brukselska pomoc świadczy o tym, iż Bruksela nie planuje jeszcze porzucić Lizbony i żywi pewne nadzieje względem niej.

Dyskusyjne jest już jednak to, czy takie działanie Brukseli jest racjonalne. Jak na razie widzimy, że jedynym przykładem kraju, który dość sprawnie wydobył się z kryzysu, jest Islandia - ta jednak zastosowała proste, rygorystyczne kroki, nie ratowała banków, nie korzystała z pomocy i nie leży w UE. Cóż, ostatecznie przecież można brutalnie rzec (takie przynajmniej jest stanowisko części ekonomistów), że kryzysy takie jak ten w Strefie Euro to klasyczne przypadki zdrowej, choć bolesnej reakcji na nietrafione inwestycje i bańki spekulacyjne.

Gdyby Europejski Fundusz Ratunkowy faktycznie wspomógł znów Lizbonę, mógłby skupić jej dług na rynku pierwotnym lub wtórnym. Na ewentualne decyzje trzeba jednak będzie poczekać jeszcze kilka miesięcy.

W Portugalii spośród ostatnich pięciu lat cztery były latami recesyjnymi (mamy tu na myśli także rok bieżący), a bezrobocie dochodzi do 20 proc. Nawiasem mówiąc, dzieje się tak pomimo tego, że zasilony pieniędzmi unijnymi rząd próbuje realizować wszystkie zasugerowane lub narzucone reformy.

B. Garga