Usługi komornicze będą objęte VAT-em

Od października 2015 roku usługi komorników sądowych będą podlegać podatkowi od towarów i usług. Tym samym zmianie ulega interpretacja ogólna z lipca 2004 roku, wg której usługi komornicze zwolnione były z VAT.

Szykuje się wielka zmiana dla komorników oraz dla tych, którzy z ich usług korzystają. Od końca września za ich usługi trzeba będzie płacić cenę podwyższoną o VAT.

Zdecydowały orzeczenia TSUE

Przypomnijmy, że w lipcu 2004 roku została opublikowana interpretacja ogólna Ministra Finansów, według której komornicy sądowi nie byli uznawani za podatników od towarów i usług. I obowiązywała przez wiele lat. Jednak resort właśnie na stronach internetowych opublikował nową interpretację, która nakazuje objąć komorników VAT-em.

Zgodnie z ustawą o VAT, podatkiem od towarów i usług nie są objęte organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych przez prawo, do których to zadań zostały one powołane. I właśnie na tym zapisie opierał się Minister Finansów, kiedy wydawał interpretację z 2004 roku. „Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym, wykonującym czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych oraz inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów” – czytamy w tamtym dokumencie.

Skąd więc ta zmiana i objęcie komorników VAT-em? Wpływ miały orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, bo na nie właśnie powołuje się Jarosław Neneman, wiceminister finansów, podpisany pod interpretacją.

Komornicy nie są częścią administracji

Wśród cytowanych wyroków jest orzeczenie w sprawie Komisja Wspólnot Europejskich (235/85) przeciwko Królestwu Holandii, gdzie TSUE zwrócił uwagę, że nie jest istotne to, czy komornicy (oraz notariusze, których orzeczenie też dotyczyło) wykonują czynności przyznane i regulowane przez prawo interesie publicznym. Zwłaszcza, że prawo unijne mówi, że niektóre czynności wykonywane z mocy prawa podlegają systemowi VAT a poza tym działalność wolnych zawodów co do zasady objęta jest VAT.

Trybunał zwrócił uwagę, że obie grupy zawodowe – notariusze i komornicy – świadczą usługi nie tylko na rzecz organów władzy, ale także na rzecz osób trzecich i to już powinno skłonić do objęcia ich podatkiem do towarów i usług. Dodatkowo nie są oni częścią administracji i nie są podporządkowane prawu publicznemu, ale swoje usługi wykonują w formie niezależnej działalności gospodarczej prowadzonej w ramach wolnego zawodu.

Inne cytowane orzeczenie TSUE - w sprawie Karol Mihal przeciwko Danovy Urad Kosice V (C-456/07) – jest jeszcze bardziej jednoznaczne. „Działalność wykonywana przez jednostkę, taka jak działalność komornika sądowego, nie jest zwolniona z podatku od wartości dodanej z tego tylko powodu, że polega ona na dokonywaniu aktów należących do prerogatyw władzy publicznej. Gdyby nawet w ramach wykonywania jego funkcji, komornik sądowy dokonywał takich aktów, to w rozumieniu przepisów, takich jak te w sprawie przed sądem krajowym, wykonuje on działalność nie w formie podmiotu prawa publicznego, jako że nie jest włączony w strukturę administracji publicznej, lecz w formie samodzielnej działalności gospodarczej” – to cytat z wyroku, zaczerpnięty z interpretacji Ministra Finansów.

Dlatego – po analizie wyroków TSUE i zapisów ustawy o komornikach – Minister Finansów uznał, że iż komornik – wykonując w szczególności czynności egzekucyjne – prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT działając w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. I dlatego – wynika z interpretacji – wykonywane przez komorników czynności należy uznać za podlegające opodatkowaniu VAT-em świadczenie usług na zasadach ogólnych.

Zasady zmienią się od października

Nowa interpretacja została wydana z datą 9 czerwca 2015 r., jednak wejdzie w życie z opóźnieniem. Nowe zasady będą obowiązywać od końca wrześnie 2015 r. Do tej pory zaś nadal będzie utrzymywane zwolnienie z VAT usług komorniczych.

Marek Siudaj, Tax Care