Niewpłacenie zaliczki na podatek od wynagrodzenia pracownika może być przestępstwem

Zwlekając z zapłatą pobranego od pensji pracownika podatku dochodowego przedsiębiorca naraża się na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej. Grozi mu nawet więzienie, jeśli wartość niewpłaconego przez niego podatku przekracza 320 tys. zł.

Przedsiębiorcy zatrudniający pracowników musza pamiętać o swoich obowiązkach płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłacanych pracownikom. W tym zakresie są obowiązani do obliczenia, pobrania i wpłacenie zaliczek na podatek dochodowy.

O ile uporczywe niewpłacenie podatku w odpowiednim terminie przez samego podatnika stanowić będzie wykroczenie skarbowe bez względu na wartość uszczuplenia, o tyle spowodowanie zaległości przez płatnika może stanowić przestępstwo skarbowe. Pobranie, a niewpłacenie podatku przez płatnika lub inkasenta jest bowiem czynem zabronionym.  

Bolesne skutki zaniedbania obowiązku

Jeśli przedsiębiorca występujący w roli płatnika podatku dochodowego od wynagrodzeń nie wpłaci pobranego od pensji pracownika podatku na czas, podlegać będzie podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie. Jednak tak surowa odpowiedzialność zarezerwowana jest tylko dla najpoważniejszych przypadków. Jeżeli niewpłacona kwota jest tzw. małej wartości (czyli do 320 tys. zł), to w takiej sytuacji możliwa jest tylko kara grzywny. Jej wysokość określi sąd, ustalając wysokość stawek oraz ich ilość stawek (min. 10). Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może jednak być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności. Oznacza to, że w 2013 roku najniższa stawka dzienna to 53,33 zł, a najwyższa 21 333 zł.

Do 8 tys. zł jedynie wykroczenie

Jeżeli kwota niewpłaconego podatku nie przekracza ustawowego progu tj. dla czynów popełnionych w 2013 r. 8 tys. zł, to pracodawca niewpłacający na czas pobranych zaliczek podlega nieco łagodniejszej karze, tj. karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Obecnie może ona wynieść od 160 do nawet 32 000 zł. Jeżeli należność zostanie uregulowana w całości sprawa może być zakończona wymierzeniem mandatu. W tym przypadku kara nie przekroczy 3 200 zł.

Okoliczności łagodzące

Sąd może jednak zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego, jeżeli przed wszczęciem postępowania, pracodawca wpłaci w całości pobrany podatek. O czym warto też pamiętać, ewentualne odstąpienie sądu od wymierzenia jakiejkolwiek kary jest także możliwe w przypadku pracodawców-dłużników, którzy odpowiadają za wykroczenie skarbowe. Warunkiem jest, analogicznie, jak przy przestępstwie skarbowym, aby przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie wpłacono w całości pobrany podatek na rzecz odpowiedniego organu.

Katarzyna Miazek, Tax Care

Adam Bujalski,  księgowy Tax Care