Kiedy spółki akcyjne notowane na GPW mają obowiązek publikacji danych finansowych i raportów bieżących?

Jedną z podstawowych funkcji rynku giełdowego jest zapewnienie inwestorom równego dostępu do informacji o spółkach publicznych. Na tej podstawie mają oni możliwość oceny sytuacji wybranego podmiotu, nie tylko pod względem finansowym, lecz także skuteczności zarządzania, czy potencjału rozwojowego. Dzięki takiej transparentności zmniejsza się ryzyko podjęcia niewłaściwej decyzji inwestycyjnej. Z uwagi jednak na dynamiczny charakter rynku giełdowego utrzymanie odpowiedniej komunikacji na linii spółka-rynek nie należało do najłatwiejszych. W związku z tym zagadnienie to zostało poddane regulacji prawnej.

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (zwanej dalej: ustawą o ofercie) do obowiązków emitenta papierów wartościowych należy równoczesne przekazywanie Komisji Nadzoru Finansowego, spółce prowadzącej rynek regulowany (Giełdzie Papierów Wartościowych) oraz do publicznej wiadomości:

1) informacji poufnych,

2) informacji bieżących,

3) informacji okresowych (m.in. danych finansowych).

Powyższy obowiązek powstaje już w chwili ubiegania się o dopuszczenie akcji do obrotu na rynku regulowanym, przez co należy rozumieć moment złożenia wniosku do spółki prowadzącej rynek giełdowy. Ustaje on natomiast w chwili wycofania akcji danego emitenta z obrotu. Realizacja powyższego wymogu została ułatwiona spółkom poprzez stworzenie Elektronicznego Systemu Przekazywania Informacji (ESPI), za pomocą którego odpowiednie informacje trafiają do wyżej wspomnianych podmiotów.

Rodzaj, zakres i forma, a także częstotliwość i terminy publikacji informacji bieżących i okresowych, do których emitent akcji ubiegający się o ich dopuszczenie lub dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym zostały art. 56 ust. 2 lit. a i b ustawy o ofercie uregulowane dwutorowo. W przypadku emitentów akcji dopuszczonych do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych, w rozumieniu art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi lub na rynku regulowanym innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego jest to rozporządzenie ministra właściwego do spraw finansowych (obecnie ministra finansów). Delegacja ustawowa dla tego rodzaju rozwiązania została zawarta w art. 60 ust. 2 ustawy o ofercie. Drugim sposobem regulacji treści informacji bieżących i okresowych jest regulacja odpowiednimi postanowieniami regulaminów. Dotyczy to wyłącznie emitentów akcji dopuszczonych do obrotu na rynku giełdowym niebędącym rynkiem oficjalnych notowań giełdowych lub na rynku pozagiełdowym.

Z uwagi na fakt, że postawienia regulaminów rynku giełdowego są oparte o wspomniane wcześniej rozporządzenie właściwego ministra do spraw finansowych dalsza analiza obowiązków informacyjnych będzie prowadzona w oparciu o ten akt prawny. W aktualnym stanie prawnym jest to: rozporządzenie Ministra Finansów z 19 października 2005 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych (Dz. U. Nr 209, poz. 1744), zwane dalej: rozporządzeniem o informacjach.

Informacje bieżące

Rozporządzenie o informacjach w szczegółowy sposób przedstawia treść oraz formę raportów bieżących, do których ogłoszenia zobowiązane są spółki publiczne. Katalog zdarzeń polegających obowiązkowi jest dość szeroki (m.in. § 5 ust. 1, §33, §34, §38). Ujmuje on między innymi zdarzenia związane z: zawarciem znaczących umów, zmianami we władzach zarządzających i nadzorujących emitenta, czy dotyczących łączenia, podziału i przekształceń emitenta akcji. Powodem upubliczniania wskazanych przez ustawodawcę informacji jest konieczność minimalizacji ryzyka dla inwestorów, którzy przy braku odpowiedniej wiedzy mogliby podjąć błędne decyzje inwestycyjne. Z powyższego wynika również termin w jakim emitent akcji jest zobowiązany do przekazywania informacji. Co do zasady, zgodnie z §100 ust.1 rozporządzenia o informacjach raporty bieżące przekazuje się niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od zaistnienia zdarzenia lub powzięcia o tym informacji przez emitenta. Ten zapis odnosi się do informacji noszących znamiona cenotwórczości. W raportach bieżących są bowiem podawane również dane o charakterze bardziej technicznym. Dlatego też terminy na ich przekazanie do publicznej wiadomości są dłuższe (§100 ust. 2-10 rozporządzenia o informacjach) np.:

1. informacje zawarte w ogłoszeniu o walnym zgromadzeniu spółki publicznej, dokonanym zgodnie z art. 402² Kodeksu spółek handlowych przekazuje się na 26 dni przed walnym zgromadzeniem,
2. informacje w przypadku wprowadzenia zmian do porządku obrad walnego zgromadzenia na żądanie akcjonariusza lub akcjonariuszy przekazuje się na 18 dni przed terminem walnego zgromadzenia,
3. w przypadku zakończenia subskrypcji lub sprzedaży, związanej z wprowadzeniem akcji spółki publicznej do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych i ich przydziałem raport powinien zostać opublikowany w terminie dwóch tygodni od dnia zakończenia subskrypcji lub sprzedaży

Informacje okresowe

Obowiązek ogłaszania informacji okresowych został uregulowany w dyrektywie 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tego aktu prawnego zakresem regulacji zostali objęci emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym znajdujących się lub funkcjonujących na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej. Zostali oni zobowiązania do publikowania rocznych i półrocznych raportów finansowych oraz co najmniej dwóch międzyokresowych sprawozdań zarządu z działalności spółki publikowanych w trakcie każdego półrocza. Ten ostatni obowiązek nie dotyczy podmiotów publikujących kwartalne raporty finansowe, zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego.

W Polsce w aktualnym stanie prawnym obowiązek upubliczniania informacji okresowych reguluje rozporządzenie o informacjach. Zgodnie §82 ust. 1 tego aktu prawnego emitent akcji jest zobowiązany do publikacji: kwartalnych, półrocznych i rocznych raportów okresowych. W przypadku gdy jest on podmiotem dominującym przepisy zobowiązują go dodatkowo do przekazywania raportów okresowych w formie skonsolidowanej.

Raport kwartalny i skonsolidowany raport kwartalny przekazuje się jednocześnie, w dniu określonym przez emitenta w raporcie bieżącym, nie później jednak niż w terminie 45 dni od dnia zakończenia kwartału roku obrotowego, którego dotyczy. Dane za ostatni kwartał roku obrotowego przekazuje się nie później niż w terminie 60 dni od dnia zakończenia ostatniego kwartału roku obrotowego, chyba że emitent przekaże raport roczny i odpowiednio skonsolidowany raport roczny jednocześnie i nie później niż w terminie 80 dni od daty zakończenia roku obrotowego, którego dotyczy.

Raport półroczny i jego skonsolidowaną wersję przekazuje się w terminie dwóch miesięcy od dnia zakończenia półrocza roku obrotowego, którego dotyczy. Tego rodzaju raport okresowy jest przekazywany wyłącznie za pierwsze półrocze danego roku obrotowego. W związku z tym spółka publiczna emitująca akcje nie ma obowiązku przekazywania raportu kwartalnego i skonsolidowanego raportu kwartalnego za drugi kwartał roku obrotowego.

Raport roczny i skonsolidowany raport roczny przekazuje się cztery miesiące od dnia zakończenia roku obrotowego, którego dotyczy. Emitent zwolniony jest z obowiązku przekazywania sprawozdania finansowego za ostatni kwartał roku obrotowego, pod warunkiem że przekaże raport roczny (jednostkowy, skonsolidowany) nie później niż w terminie 80 dni od daty zakończenia roku obrotowego, którego dotyczy.

W przypadku gdy koniec terminu przekazania raportu okresowego przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, sobotę lub dodatkowy dzień wolny od pracy, określony odrębnymi przepisami, termin ten upływa pierwszego dnia roboczego następującego po tym dniu.

Michał Mąkosa