Metodologia Transparency International

Transparency International powstała w roku 1993 z inicjatywy Petera Eigena. Siedziba organizacji mieści się w Berlinie. Publikowany przez nią Indeks Percepcji Korupcji oparty jest na tym, jak poziom korupcji w danym kraju postrzegają businessmani i analitycy, w tym ci, którzy w nim mieszkają. Metodologia nie opiera się natomiast, co istotne, na sumowaniu udokumentowanych przypadków łamania prawa poprzez łapówkarstwo i naciski, a to ze względu na różnice w kodeksach karnych różnych państw.

Jak czytamy w materiałach organizacji: "[IPK - przyp. red.] jest to wskaźnik złożony, sporządzany w oparciu o dane dotyczące korupcji, pochodzące z badań przeprowadzanych przez wiele prestiżowych instytucji. Jest on wynikiem opinii biznesmenów i analityków z całego świata, w tym przez ekspertów lokalnych. (...) IPK skupia się na korupcji w sektorze publicznym i definiuje korupcję jako nadużycie stanowiska publicznego w celu osiągnięcia korzyści osobistych. (...) Ocena poziomu korupcji w wielu państwach byłaby trudna do przeprowadzenia jedynie w oparciu o dane empiryczne, na przykład o dane dotyczące prowadzonych w prokuraturze postępowań czy spraw sądowych. Dane takie nie oddają w pełni poziomu korupcji; odzwierciedlają one raczej efektywność działań prokuratury, sądów i/lub mediów w ujawnianiu korupcji" (źródło: raport "Transparency International - Indeks Percepcji Korupcji 2005").

Twórcy indeksu zwracają uwagę na fakt, że choć tworzony jest ranking, w którym każdemu z badanych państw przypada określone miejsce, to jednak daleko ważniejszym wskaźnikiem jest wartość IPK, czyli poziom korupcji oceniany w skali od 0 do 100 punktów. Im wyższa wartość, tym mniejszy zasięg tego niesympatycznego zjawiska (a więc im bliżej zera, tym bardziej skorumpowane są organy państwa). Wskaźnik powstaje na podstawie danych zgromadzonych w ciągu trzech wcześniejszych lat.  W najnowszym raporcie rocznym Polska uzyskała 58 pkt, zajęła zatem 41. miejsce w rankingu.

Transparency International tworzy także inny wskaźnik, który nazywa się Barometrem Korupcji w Świecie. Ten drugi wskaźnik "bada społeczne nastroje i doświadczenia związanymi z korupcją."  Konstruowany jest także BPI, tj. indeks płacących łapówki, o którym czytamy: "IPK określa ogólny poziom postrzeganej korupcji, podczas gdy BPI skupia się na badaniu skłonności firm z głównych krajów eksportujących do dawania łapówek zagranicą, co kreuje tzw.” podażową stronę” korupcji".

B. Garga

(na ilustracji ranking TI za rok 2009. Państwa o najwyższym wskaźniku korupcji oznaczono kolorem czerwonym, a te o najniższym - zielonym)