Analiza ekonometryczna

Czyli wszystko co musisz wiedzieć o podstawach tego rodzaju analizy.

Analiza ekonometryczna polega w uproszczeniu na odwzorowaniu rzeczywistości ekonomicznej  w gospodarce, za pomocą modeli ekonometrycznych, które jako dane wejściowe (dane objaśniające) przyjmują ewentualne informacje wpływające na kurs danego waloru, waluty czy koszyka. I tak jakościowe informacje o przyjętym budżecie, ogłoszonej stopie bezrobocia, ilościowe dane historyczne, a jako dane wyjściowe (dane objaśniane) przyjmują np. prognozę danego waloru, waluty, koszyka czy to w postaci konkretnych wartości liczbowych czy też bardziej ogólnych w postaci prognozy wzrostu lub spadku kursów (sygnały kupna sprzedaży). Działanie modelu, ekonometrycznego polega na przetwarzaniu danych objaśniających według ściśle określonych reguł matematycznych oraz statystycznych, gdzie w wyniku procesu obliczeniowego otrzymujemy dane objaśniane. Dodatkowo modele ekonometryczne możemy poddawać dostrojeniu za pomocą parametrów optymalizacyjnych, dzięki czemu możemy uzyskać model jeszcze bardziej dopasowany do rzeczywistości.

W procesie budowy modelu ekonometrycznego wyróżnić możemy kilka etapów:

1. Sformułowanie modelu ekonometrycznego Wyznaczenie i opis badanego obszaru ekonomicznego np. rynku waluty EURUSD oraz wyznaczenie potencjalnych czynników wpływających na kurs EURUSD, określenie horyzontu prognozy krótko, średnio czy długo terminowy, opisanie danych jakościowych (informacje gospodarcze, polityczne) czy też ilościowych (historyczne kursy walut, kursy walut skorelowanych).

2. Znalezienie odpowiedniego modelu statystycznego Na podstawie sformułowania modelu ekonometrycznego poszukujemy, przyporządkowujemy odpowiednie modele statystyczne, przy czym model ekonometryczny może składać się z wielu modeli statystycznych działających równolegle lub uruchamianych niezależnie w zależności od parametryzacji i warunków funkcjonowania modelu np. dla danych ilościowych czy jakościowych lub krótkiego, średniego czy długiego czasu prognozy.

3. Uzyskanie odpowiednich danych Dane objaśniające i objaśniane wynikają bezpośrednio ze sformułowanego modelu ekonometrycznego, który obliguje do "zasilania" modelu określonymi danymi stanowiącymi informacje dla modelu. Dodatkowo dane pozyskiwane bezpośrednio mogą zostać poddane wstępnej obróbce np. w celu eliminacji trendów (oscylatory) czy wyskalowania do jednolitego zakresu np. 0 do 1

4. Estymacja danych Polega na wyznaczaniu estymatorów, czyli parametrów przyjmujących pewne wartości, które posłużą w dalszej części do przeprowadzenia testów, zgodności, istotności itd.

5. Przetestowanie interesujących nas hipotez Przy formułowaniu modelu ekonometrycznego określiliśmy, co jest przedmiotem modelowania i jakie wartości powinien wyznaczać (dane objaśniane). Na etapie testowania hipotez dokonujemy weryfikacji i wnioskowania, co do słuszności hipotezy i prawdopodobieństwa wystąpienia określonej sytuacji rynkowej np. wzrostu kursu EURUSD. Ilość przyjętych testów zależy od budowy modelu przyjętych modeli statystycznych, gdzie standardowo dokonuje się testów istotność statystycznej parametrów, sprawdzenia czy uzyskane parametry nie odbiegają od rzeczywistości, kolejne testy hipotez to sprawdzenie przychodów skali oraz zgodność wniosków z wyestymowanego modelu z tzw. stylizowanymi faktami.


Do najczęściej wykorzystywany i najbardziej dopasowanymi modelami ekonometrycznymi dla rynków finansowych należy cała rodzina modeli ARCH (ang. autoregressive conditional heteroscedastic process) i ich odmiany GARCH, NARCH, EGARCH, MARCH, QARCH, AARCH, TARCH, ARCH-M, STARCH, SWARACH, HARCH.

Najczęściej stosowane oprogramowanie do budowy modeli ekonometrycznych to Statistica, Statgraphics, Mathematica, Matlab, a dla zastosowań enterprise SAS, SPSS.

Zastosowanie Analizy Ekonometrycznej

Analizę ekonometryczną można stosować do estymacji krótko, średnio oraz długoterminowych, jednak zbudowanie uniwersalnego modelu dającego prawidłowe wyniki jest bardzo skomplikowane. Zaletą jest możliwość operowania nie tylko na danych ilościowych takich jak stosowane w analizie technicznej (średnie, wskaźniki, oscylatory), ale również danych jakościowych stosowanych w analizie fundamentalnej (wskaźniki ekonomiczne). Wadą są ograniczenia, co do złożoności modelu i ilości przetwarzanych zmiennych objaśniających, czyli ograniczenie przy tworzenia np. analiz wielowymiarowych.

Typowym zastosowaniem modeli ekonometrycznych jest ocena efektywności rynku. Nie skomplikowane modele ekonometryczne można stosować do wyznaczania efektywności danego rynku np. waluty EURUSD dzięki temu uzyskanie informacji o względnej sile i skuteczności wykorzystania analizy technicznej (hipoteza słaba) czy fundamentalnej (hipoteza średnia) w danym momencie czasowym do uzyskania ponadprzeciętnych zysków.

Marcin Michalczyk