Przystanek w drodze na giełdę, czyli fundusze pre-IPO

Pre-IPO - termin ten definiuje się zazwyczaj jako niepubliczne emisje akcji, które kierowane są do ograniczonej liczby inwestorów. Odbywają się one przed ofertą publiczną (tj. przed IPO, stąd określenie "pre-IPO"). Wiele firm, które chcą wejść na giełdę (zarówno na rynek regulowany vel duży parkiet GPW, jak i na NewConnect, by wspomnieć o polskich realiach), stara się pozyskać finansowanie w tym trybie.

Plan działania spółki, która chce skorzystać z trybu pre-IPO, zaczyna się zazwyczaj od tego, że chce ona prędzej czy później trafić na giełdę. To jest oczywiście trudne, wymaga odpowiedniego kapitału, spełnienia licznych warunków etc. Na początku zatem, nim dojdzie do upublicznienia, spółka oferuje swoje walory (w trybie oferty prywatnej) pewnej ograniczonej liczbie zainteresowanych inwestorów. Tym samym udaje się jej otrzymać fundusze, przy pomocy których może np. rozwinąć swą działalność, zdywersyfikować ją itd., a w konsekwencji - wzmocnić swoją pozycję. Jeśli operacja przebiegła poprawnie, wówczas akcje przedsiębiorstwa wprowadzane są do obrotu giełdowego.

Trzeba oczywiście pozyskać inwestorów. Czym firma może ich skusić? Na pewno tym, że sprzeda im akcje taniej niż przy ofercie publicznej na giełdzie. Inwestorzy oczekują niższej ceny choćby dlatego, że w razie problemów ze spółką trudniej będzie im sprzedać walory, skoro nie są one w obrocie giełdowym (mniejsza jest więc płynność). Z drugiej strony, zdarza się, że firmy chcą uniknąć sytuacji, w której inwestorzy, którzy kupili akcje w trybie pre-IPO, po debiucie giełdowym natychmiast zaczną je sprzedawać, co doprowadzi do obniżki kursu. Często więc inwestorów zobowiązuje się do tego, by przez określony czas (np. rok) nie sprzedawali akcji firmy (albo też wszystkich akcji), w każdym razie nie po zbyt niskiej cenie. Jest to tzw. lock-up.

Istnieją specjalne fundusze inwestycyjne, dla których głównym obiektem zainteresowania są właśnie oferty pre-IPO. W gruncie rzeczy często oferty są konstruowane właśnie pod kątem takich właśnie funduszy i do nich kierowane.

Fundusze pre-IPO obejmują zazwyczaj mniejszościowe pakiety akcji i chcą umieścić kogoś ze swoich pracowników w radzie nadzorczej danego przedsiębiorstwa, oferują także doradztwo biznesowe. Większość z tego rodzaju funduszy podkreśla, że nie chce ingerować w stricte operacyjną działalność firmy – ta bowiem ma pozostać domeną ambitnych przedsiębiorców, rozwijających swoje projekty. Bardzo często z finansowania typu pre-IPO korzystają firmy z szeroko pojętego sektora nowych technologii – które z jednej strony mają oryginalne pomysły (mogące w przyszłości owocować dużymi zyskami), z drugiej zaś na początku bardzo potrzebują finansowania.

Fundusze zainteresowane ofertami pre-IPO działają najczęściej w formie private equity, w szczególności venture capital (a zatem chcą one po pewnym czasie – zwykle chodzi o kilka lat – wycofać kapitał z zyskiem, zarabiając na tym, że zwiększyły wartość przedsiębiorstwa).

Interesujące jest to, że fundusze pre-IPO często same funkcjonują jako spółki giełdowe (np. na NewConnect mamy Blumerang Pre IPO S.A., Goldwyn Capital S.A., Blu Pre IPO S.A. czy Runicom S.A., a na GPW IQ Partners S.A. czy Capital Partners S.A.). Innymi słowy, fundusze takie de facto zachęcają graczy giełdowych do tego, by ci inwestowali w obiecujące spółki niepubliczne w sposób pośredni. Teoretycznie przynajmniej ambicją funduszy jest inwestowanie w walory, które przyniosą duże roczne stopy zwrotu.

Wyjście z inwestycji, jak wspomnieliśmy, odbywa się zazwyczaj poprzez wprowadzenie fimy, w którą fundusz inwestował, na rynek zorganizowany, a więc przekonanie graczy z GPW czy NewConnect, że powinni kupić walory spółki dotąd niepublicznej.

Spółki, które przeprowadzają oferty pre-IPO, mogą być już spółkami akcyjnymi, albo funkcjonować dopiero jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W tym drugim przypadku fundusz będzie najprawdopodobniej współuczestniczył w procesie przekształcania firmy w S.A.

Jakie fundusze w rodzaju tych, o których mowa, istnieją obecnie w Polsce? Na przestrzeni kilkunastu lat pojawiły się różne tego rodzaju inicjatywy, część z nich zakończyła się niepowodzeniem i wówczas tego rodzaju spółki zaprzestały działalności. Nie zawsze oznacza to oficjalne wykreślenie z KRS, tym niemniej niektóre projekty wydają się być zarzucone. Poniżej prezentujemy listę przykładowych, obecnie funkcjonujących funduszy. Nie jest ona pełna i będzie sukcesywnie poszerzana:

3TS Capital Partners Ltd.,

Abris Capital Partners,

ABS Investments S.A.,

Argus Capital International Limited,

ARX Equity Poland,

AVALLON Sp. z o.o. (firma ta koncentruje się na inwestycjach w pakiety większościowe przedsiębiorstw, ze szczególnym naciskiem na transakcje wykupów menedżerskich (MBO/LMBO), ale w zakres jej działalności mogą wchodzić teoretycznie także inwestycje pre-IPO)

Black Pearl Capital S.A.,

Blumerang Pre-IPO S.A.,

Blu Pre IPO S.A.,

Business Angel Seedfund Sp. z o.o. S.K.A.,

CAG Sp. z o.o. sp. k.

Capital Partners S.A.,

Caresbac Seaf Polska Sp. z o.o.,

CEE Consulting Group Sp. z o.o.,

Chadbourne & Park LPP,

CMS Cameron McKenna LLP,

Darby Private Equity,

Dom Inwestycyjny Investors,

EMSA Capital,

Enterprise Investors,

EQT Partners Sp. z o.o.,

Espirito Santo Investment,

European Investments & Partners,

Fundusz Górnośląski S.A.,

Gestassur S.A.,

GIZA Polish Ventures,

Goldwyn Capital S.A.,

Grupa Trinity,

Hanseatic Capital,

Highlander Partners,

IK Investments Partners,

Internet Investment Fund S.A.,

Innova Capital,

Intel Capital,

IQ Partners S.A.,

Jupiter NFI S.A.,

Krajowy Fundusz Kapitałowy,

Krokus Private Equity Sp. z o.o.,

Lewiatan Business Angels,

MCI Management S.A.,

Mezzanine Management Central Europe,

Mid Europa Partners Sp. z o.o.,

Montagu Private Equity Sp. z o.o.,

Oresa Ventures Sp. z o.o.,

Penton Partners,

Regionalne Fundusze Inwestycji Sp. z o.o. w Łodzi

Regionalne Fundusze Inwestycji Sp. z o.o. w Katowicach,

Riverside Europe Partners Sp. z o.o.,

Royalton Partners,

Runicom S.A.,

SATUS Venture Sp. z o.o.,

Skyline Investment S.A.,

Spinaker Innowacji – Inkubator BonusCard,

Syntaxis-Capital sp. z o.o.,

The Investment Fund for Central and Eastern Europe,

Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A.,

V4C Advisers Sp. z o.o.,

VCP Vienna Capital Partners,

Venture Capital Poland S.A.

Warburg Pincus,

Warsaw Equity Management

Waterland Private Equity Investments B.V.

Weil, Gosthal & Manges LLP,

Kamil Kiermacz