W poszukiwaniu paliwa do wzrostów

Branża paliwowa kojarzy się nieodmiennie z wielkim przemysłem i wielkimi pieniędzmi. Ropa naftowa to wciąż w wielu państwach na świecie faktyczny motor gospodarki, a także źródło niejednego konfliktu, niekiedy nawet zbrojnego. Ważnym dobrem jest także gaz ziemny, zarówno ten ze złóż tradycyjnych, jak i ten z niekonwencjonalnych (np. łupkowy). Na głównym rynku polskiej GPW sektor paliwowy reprezentowany jest przez  osiem przedsiębiorstw, a są to: Grupa Duon, Exillon Energy, Kulczyk Oil Ventures, Grupa Lotos, Mol Group (Magyar Olaj- és Gázipari Nyilvánosan működő Részvénytársaság), Petrolinvest, PGNiG oraz PKN Orlen.

Grup Duon S.A. zajmuje się sprzedażą i dystrybucją gazu ziemnego, a także energii elektrycznej. Grupa składa się z pięciu spółek, przy czym Duon S.A. ma charakter dominującego podmiotu holdingowego (pozostałe podmioty prowadzą natomiast działalność produkcyjną, dystrybucyjną, transportową etc.).

Exillon Energy Plc obecna jest na naszym parkiecie od końca października ubiegłego roku. Spółka zajmuje się wydobyciem ropy naftowej w Rosji (Zachodnia Syberia). Na razie nie publikowała raportu za pierwszy kwartał roku 2013, dlatego nie będziemy rozpatrywać jej wyników za ten okres (aczkolwiek spojrzymy na wykres kursu).

Grupa Lotos składa się z kilkunastu spółek, które prowadzą poszukiwania ropy naftowej, a następnie organizują jej wydobycie i przetwarzanie. Korzenie firmy to Rafineria Nafty "Gdańsk", która powstała w początkach lat 70-tych.

Kulczyk Oil Ventures to międzynarodowe przedsiębiorstwo, którego przedmiotem działalności jest poszukiwanie (a następnie eksploatacja) złóż ropy i gazu. Firma zmieniła niedawno nazwę na Serinus Energy, a zarazem przejęła kanadyjską spółkę poszukiwawczo-wydobywczą Winstar.

MOL to spółka węgierska, jej akcje notowane są zarówno w Warszawie, jak i w Budapeszcie. Przedsiębiorstwo przetwarza na dużą skalę ropę naftową i gaz ziemny. Petrolinvest ma za sobą 22 lata działalności, firma rozpoczynała od importu paliwa, później skoncentrowała się na poszukiwaniu i wydobywaniu ropy oraz gazu.

PGNiG i PKN Orlen są znane chyba wszystkim, a zarazem najbardziej znane spośród wymienionych spółek. PGNiG wywodzi się z powstałego w roku 1976 Zjednoczenia Górnictwa Naftowego i Gazowniczego. Jest to ogromne przedsiębiorstwo, które prowadzi działalność poszukiwawczo-wydobywczą w zakresie gazu ziemnego i ropy naftowej. Prace tego rodzaju prowadzi zarówno w Polsce, jak i za granicą (Libia, Pakistan, Czechy, Dania, Niemcy). Spółka jest kontrolowana przez Skarb Państwa. Tenże Skarb Państwa posiada także spory (ale bynajmniej nie większościowy) udział w akcjonariacie płockiego PKN Orlen.

Sektor paliwowy został uznany za na tych znaczący i charakterystyczny, że GPW poświęciła mu osobny indeks o nazwie WIG-Paliwa. Największy udział w portfelu tego indeksu (blisko 53 proc.) ma PKN Orlen, na drugim miejscu znajduje się PGNiG (34,37 proc.), na trzecim Grupa Lotos (7,89 proc.). Udział MOL to 3,35 proc., a pozostałe firmy mają bardzo skromny wpływ na wartości indeksu, ich udziały są niższe niż 1 proc.

Należy więc mieć świadomość, że kształt WIG-Paliwa jest w dużej mierze zależny od wyników PKN Orlen oraz PGNiG. Tymczasem, jak łatwo możemy sprawdzić na wykresie, w drugiej połowie czerwca akcje PKN zostały mocno przecenione (vide wczorajsze zamknięcie na 44,5 zł). Tracą na wartości ostatnio także papiery PGNiG. Jeszcze kilka dni temu moglibyśmy powiedzieć, że wykres indeksu WIG-Paliwa wciąż porusza się w wyraźnym trendzie wzrostowym, ale przełamanie linii 3500 pkt rodzi obawy, że doszło już do zmiany trendu. Wskaźnik MACD wygenerował przy tym sygnał sprzedaży.

Faktem jest, że jeśli porównać kursy zamknięcia z 2 stycznia i 28 marca, to w przypadku aż sześciu spółek widzimy spadek kursu (w przypadku Petrolinvestu wyniósł on aż 35,17 proc.). W drugim kwartale również było to sześć spółek, choć miejscami zamieniły się MOL i PGNiG. Wreszcie, gdyby porównać kurs zamknięcia z 2 stycznia i analogiczny z wczoraj - to zarobić można było tylko na akcjach Grupy Duon i PGNiG. Co ciekawe, procentowy wzrost ceny walorów Duon S.A. był bardzo solidny, wyniósł aż 33,77 proc. Średnia zmiana kursu badanych spółek za niepełnych sześć miesięcy to -12,91 proc., co oznacza wyraźną stratę. Akcje Petrolinvestu potaniały aż o 72 proc.

WIG-Paliwa stracił 9,21 proc. Oczywiście należy mieć na uwadze, że w ciągu tego półrocza np. indeks WIG-Paliwa dwukrotnie testował okolice 4000 pkt, a PKN Orlen atakował w marcu okolice 57 zł, co oznacza, że spadki nie miały bynajmniej charakteru nieprzerwanej przeceny, ale obfitowały w korekty.

Błędem byłoby sądzić, że spółki w pierwszym kwartale poniosły straty netto lub straty operacyjne. Dotyczy to jedynie Grupy Lotos (skonsolidowana strata na poziomie 147 mln zł) oraz Petrolinvestu, który zaprezentował symboliczne przychody (57 tys. zł) i 22,39 mln zł straty. W przypadku Grupy Duon aprecjacja akcji pokrywa się z dobrym wrażeniem, jakie robi wzrost (w skali rocznej) zysku netto, przychodów i zysku operacyjnego. W pierwszym kwartale 2013 EBIT skonsolidowany Grupy wyniósł 5,69 mln zł, rok wcześniej było to tylko 688 tys. zł. Z kolei np. wyniki PKN Orlen były dużo słabsze niż w pierwszym kwartale 2012 (wtedy zysk netto sięgnął niemal 1,244 mln zł, w tym roku wyniósł tylko 145 tys. zł).

Poniżej prezentujemy tabelę z danymi finansowymi (skonsolidowanymi, bo każda z firm działa jako duża grupa kapitałowa). W przypadku Kulczyk Oil Ventures dane były podane w dolarach - przeliczyliśmy je na złotówki, bazując na kursie zamknięcia USD/PLN z sesji 28 marca (3,2565). Wartości zostały więc podzielone przez tę sumę. W przypadku MOL kwoty podane były w milionach forintów, tu wzięliśmy pod uwagę kurs HUF/PLN (zamknięcie z dnia 28 marca). Kurs ten wynosił 1,3729, a ściślej rzecz ujmując: 0,013729 (pierwsza wartość to kurs w stosunku 100:1). Kwoty zostały zatem przemnożone przez powyższy ułamek. Wskaźnik Altmana był liczony w wersji dla rynków wschodzących.

Tabela pokazuje m.in. to, że spółki dość mocno różnią się skalą działalności. Oto bowiem przychody Grupy Duon czy Kulczyk Oil Ventures to kwoty rzędu 90 - 100 mln zł, podczas gdy przychody MOL bliskie były 18 mld zł (w przeliczeniu), a przychody PKN Orlen przekroczyły 27 mld zł.

Wskaźnik Altmana wskazuje na to, że przedsiębiorstwa nie są w najbliższym czasie zagrożone bankructwem (odczyty tego wskaźnika we wszystkich przypadkach były wyższe niż 5,5 pkt). Co się tyczy rentowności netto i operacyjnej, to w przypadku Petrolinvestu jest ona oczywiście najniższa. Co ciekawe, jednostka dominująca netto zyskała w badanym okresie, i to aż 31,93 mln zł, aczkolwiek, jak mogliśmy przeczytać w raporcie kwartalnym, "na wysokość jednostkowego wyniku netto wpłynęły dodatnie niezrealizowane różnice kursowe w wysokości 30,7 mln złotych". Na stratę skonsolidowaną wpływ miały przede wszystkim wyniki segmentu "poszukiwanie i wydobycie" (stracił on 21,69 mln zł), przy czym zarząd deklarował, że wynik ten jest "charakterystyczny dla wstępnej fazy realizacji projektu poszukiwawczego", zakłada się przy tym, iż może się on utrzymać "do czasu uruchomienia przemysłowego wydobycia węglowodorów". Należy tego typu niuanse mieć na uwadze przy analizie wyników Petrolinvestu.

Rentowność PKN Orlen bliska była zeru, przyzwoicie natomiast prezentowały się rentowności (netto i operacyjna) w przypadku Kulczyk Oil Ventures. Wskaźnik C/WK pozytywnie wypadł w przypadku wszystkich spółek poza Kulczyk Oil Ventures, a jednak wyraźny wzrost notowań widzimy tylko w przypadku Duonu, w perspektywie sześciomiesięcznej dał zarobić ten PGNiG.

B. Garga