Uważaj z jakiego konta dokonujesz darowizny, możesz stracić prawo do odliczenia

Małżonkowie, którzy wspólnie przekazują wsparcie finansowe na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego czy na cele kultu religijnego powinni zrobić to ze wspólnego rachunku. Ta opcja jest najbezpieczniejsza i pozwoli dokonać odliczenia od dochodu każdego z nich bez narażania na spór z fiskusem. Ale wystarczający powinien być też przelew z rachunku jednego małżonka, jeśli w tytule przelewu wystąpią wspólnie.

Małżonkowie, którzy wspólnie przekazują wsparcie finansowe na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego czy na cele kultu religijnego powinni zrobić to ze wspólnego rachunku. Ta opcja jest najbezpieczniejsza i pozwoli dokonać odliczenia od dochodu każdego z nich bez narażania na spór z fiskusem. Ale wystarczający powinien być też przelew z rachunku jednego małżonka, jeśli w tytule przelewu wystąpią wspólnie.

Odliczając dokonane darowizny można zmniejszyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, a tym samym zmniejszyć podatek do zapłaty. Odliczenia dokonuje się wypełniając roczne zeznanie podatkowe. Rozliczając rok 2011 należy uwzględnić tylko te darowizny, które zostały przekazane w tym okresie. Jeśli ktoś udzielił wsparcia już w 2012 roku na odliczenie poczeka do przyszłego roku. Odliczyć można jednak nie więcej niż 6% uzyskanego dochodu.

Przykład: Pani Ania w 2011 roku uzyskała dochód w wysokości 50 000 zł. Może więc od niego odliczyć przekazane darowizny, ale w kwocie nie wyższej niż 3 000 zł. Dochód Pana Michała wyniósł 90 000. Maksymalnie może więc odliczyć 5 400 zł.

Uwaga! Ograniczenia w wysokości odliczanych darowizn nie będą miały zastosowania w przypadku przekazania wsparcia na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.

Nie każda darowizna do odliczenia

Nie każda darowizna pozwoli jednak na zmniejszenie dochodu do opodatkowania. Odliczeniu podlegają tylko darowizny przekazane określonym podmiotom na wskazane w ustawie cele.

Są cztery możliwości:
1.    wsparcie organizacji pożytku publicznego, o której mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (np. fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne, szkoły publiczne, kluby sportowe). Wybrana organizacja musi wykorzystać darowiznę na określone cele społeczne (wskazane w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego). Mogą to być między innymi: pomoc osobom w trudnej sytuacji życiowej, ochrona i promocja zdrowia, działalność wspomagająca rozwój gospodarczy, rozwój techniki, innowacyjność, nauka, szkolnictwo, kultura i sztuka;
2.    darowizna przekazana na cele kultu religijnego;
3.    darowizna przekazana na cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew;
4.    darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą przekazane kościelnym osobom prawnym (do tej darowizny nie ma zastosowania wspomniany 6-proc. limit odliczenia).

Konieczna dokumentacja

By skorzystać z przysługującego odliczenia darowizny konieczne jest posiadanie właściwej dokumentacji.
Wysokość darowizny ustala się na podstawie:
1) dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego – w przypadku darowizny pieniężnej;
2) dowodu, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu – w przypadku darowizny innej niż pieniężna;
3) zaświadczenia jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi o ilości bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników przez krwiodawcę;
4) w przypadku darowizny na rzecz kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej potrzebne są dodatkowe dokumenty – pokwitowanie odbioru oraz (w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny) sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność.
Dokumentację taką należy przechowywać przez 5 lat licząc od końca roku, w którym płacimy podatek. Oznacza to, że osoby, które zmniejszają dochód w składanym zeznaniu za 2011 rok o przekazane darowizny, zachowują całą dokumentację co najmniej do 31 grudnia 2017 roku.

Wspólność nie wystarczy, potrzebne wspólne konto

Darowizny mogą dokonać także wspólnie małżonkowie niezależnie od tego czy korzystają ze wspólnego rozliczenia, czy nie (gdy korzystają ze wspólnego rozliczenia najpierw odliczą odpowiednią kwotę od swojego dochodu, razem z innymi przysługującymi odliczeniami, a następnie zsumują dochód w celu wspólnego rozliczenia). I tu może się pojawić problem. Będzie on odczuwalny w szczególności w sytuacji, gdy kwota darowizny przekracza 6% dochodu jednego małżonka – w takiej sytuacji nie będzie mógł odliczyć nadwyżki ponad ten limit. Trzeba bowiem uważać, z jakiego konta dokonuje się przelewu. Przelew z rachunku tylko jednego z małżonków może przysporzyć problemów z fiskusem. Co prawda sam przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga potwierdzenia wysokości darowizny dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a nie z rachunku darczyńcy, ale fiskus oczekuje by był to przelew z rachunku właśnie darczyńcy. W przypadku, gdy darowizny dokonują wspólnie małżonkowie powinni dokonać przelewu ze wspólnego rachunku, jeśli oboje chcą skorzystać z odliczenia i nie narażać się na problemy z urzędem, chociaż być może wystarczającym byłoby dokonanie przelewu z rachunku jednego z małżonków, jeśli w tytule przelewu wskazani zostaliby oboje, jako darczyńcy.

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 5 lutego 2010 r. (IPPB4/415-705/09-9/JK2). W interpretacji tej przedstawiony został problem małżonków, którzy darowiznę przekazali z konta indywidualnego żony. Na dokumencie o dokonanej darowiźnie wydanym przez proboszcza widnieją jako darczyńcy oboje małżonkowie. W zeznaniu rocznym rozliczyli przekazaną kwotę po połowie. Prawidłowość takiego sposobu rozliczenia została jednak zakwestionowana przez fiskus ze względu na dokonanie wpłaty darowizny z konta bankowego żony. Co ważne małżonkowie wskazali, iż nie posiadają rozdzielności majątkowej. W interpretacji tej organ stwierdził, że: „(…)Dla możliwości odliczenia od dochodu wydatków z tytułu darowizny (pieniężnej, przypis autora) konieczne jest zatem dokonanie darowizny przez wpłatę w banku. Nie wystarcza tutaj wpłata w kasie instytucji i udokumentowanie jej np. w formie druku KP lub innej formy pokwitowania. (…)Ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z ulgi z tytułu dokonanej darowizny m.in. od posiadania dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Z dowodu, którym dysponuje Wnioskodawca nie wynika, iż to on jest darczyńcą. Okoliczności nie zmienia fakt wspólnego rozliczenia z małżonką oraz fakt, iż między małżonkami nie ma rozdzielności majątkowej – bowiem te przesłanki nie spełniają wymogów przewidzianych przez ustawodawcę (…). Należy bowiem mieć na uwadze szczególny charakter ulg i zwolnień. Wobec powyższego Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia z tytułu dokonanej darowizny na cele kultu religijnego."

Internet można odliczyć już z jednej faktury

Interpretacja ta budzi pewne wątpliwości. Przekazane pieniądze pochodzą z majątku wspólnego małżonków, a małżonkowie mają dowód (chociaż nie jest to przelew bankowy), z którego wynika, że dokonują darowizny wspólnie. Darowizna ekonomicznie obciąża ich w stopniu równym. Być może w przypadku sporów sądowych fiskus z czasem zmieni podejście. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku korzystania przez małżonków z odliczenia od dochodów wydatków na Internet z faktury wystawionej na jednego z nich. Sądy administracyjnie wykształciły jednak w tym przedmiocie korzystną dla podatników linię orzeczniczą uzasadniając możliwość wspólnego odliczenia z jednej faktury ekonomiczną jednością małżonków (np. wyrok WSA w Łodzi, sygn. akt I SA/Łd 127/08, wyrok WSA w Kielcach z 18.08.2011 r., sygn. I SA/Ke 321/11).

Póki co małżonkowie, którzy nie są gotowi na ewentualny spór z fiskusem, powinni  sprawdzić dokładnie posiadane dokumenty jeszcze przed złożeniem zeznania podatkowego, a dokonując darowizn w przyszłości zwrócić uwagę, by na potwierdzeniu przelewu znalazły się dane wskazujące ich wspólnie jako darczyńców. W przypadku wątpliwości można wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej (opłata wynosi 40 zł od jednego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego). Gdy będzie niekorzystna przysługuje prawo wniesienia skargi do sądu.

Podstawa prawna: art. 26 ust. 1 pkt 9, ust. 6 b, ust. 6c, ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.-Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1989 r., Nr 29, poz. 154 z późn. zm.).


Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care