Kantyczka dla Leibowitza

Walter M. Miller junior napisał pewną ilość powieści i nowel, niemniej jego najsłynniejszym dziełem jest trzyczęściowa powieść "Kantyczka dla Leibowitza". Miller debiutował opowiadaniem "The secret of Death Dome" w Amazing Stories w 1951 roku. "Kantyczka dla Leibowitza" jako całość została wydana w 1959 roku przez Lippincotta, później także przez Catholic Digest i Bentham Books. Odniosła spektakularny sukces, a autor stał się sławnym i szanowanym pisarzem. Powieść jest uważana za jedną z najważniejszych w historii science-fiction.

Książka rozpoczyna się około roku 3170, wiele lat po gigantycznej wojnie nuklearnej, która w pamięci ludzkiej pozostała jako zagadkowy i niezrozumiały Opad (ang. Fallout). Wojna zmiotła z powierzchni Ziemii całą cywilizację techniczną, mnóstwo ludzi zginęło, a jeszcze więcej zostało napromieniowanych, co wywołało mutacje genetyczne. Akcja dzieje się w Ameryce Północnej, gdzie na pustyni w Utah zakonnicy ze zgromadzenia zakonnego pod wezwaniem św. Alberta Wielkiego podejmują mozolny trud ocalenia tego, co zostało z cywilizacji, gdy świat pogrążony jest w chaosie i barbarzyństwie, przypominającym V wiek po Chrystusie. Po drogach grasują zbójcy i wodzowie dzikich plemion, gdzieniegdzie powstają zaczątki feudalizmu, a zakon - założony przez legendarnego błogosławionego Leibowitza, konstruktora, który po wojnie wpadł na pomysł ocalenia resztek nauki - kontynuuje swą mrówczą pracę. Świat ten jest tłem dla przygód młodego mnicha Franciszka Gerarda z Utah, który odkrywa na pustyni intrygujące pozostałości cywilizacji. Ta część powieści nosi tytuł "Fiat homo".

Część druga, "Fiat Lux", rozgrywa się około roku 3781, sześćset lat po Franciszku. Nauka i technika osiągnęły poziom renesansu z XV wieku. Na obszarze Texasu, Arkanzas i Luizjany powstało imperium Teksarkany. Właśnie ten obszar staje się centrum rozwoju nauki i sztuki, a o Europie prawie nie ma w książce mowy. Uczony thon Thadeo Pfardentrott, naturalny syn Hannegana - włądcy Texarkany, udaje się do opactwa św. Leibowitza, ponieważ dowiedział się, że tamtejsi zakonnicy są w posiadaniu prastarych dokumentów i dzieł naukowych pochodzących nawet sprzed Opadu. Gdy przyjeżdża mnisi dokonują właśnie niezwykłego wynalazku - lampy elektrycznej, co prawda prymitywnej i nieporęcznej, ale będącej wielkim krokiem na drodze rozwoju techniki. Radość z wynalazku przyćmiewa jednak wiadomość, że władca Texarkany wywołał wojnę w celu zwiększenia swych terytoriów.

Trzecia część książki - "Fiat voluntas tua" - przenosi nas w daleką przyszłość, gdy świat osiagnął poziom rozwoju technicznego wyższy nawet od dwudziestowiecznego i znów podzielił się na dwa bloki wojskowe stojące na granicy wojny. A opactwo Leibowitza nadal działa i działa... W tej części pojawia się motyw dwugłowej sprzedawczyni owoców - pani Grales, której wygląd jest skutkiem mutacji genetycznej. Tymczasem dochodzi do wojny między dwoma blokami, rozpoczętej atakiem jednego z nich. Rządy nie mówią narodom całej prawdy, media kłamią, albo same niewiele wiedzą, ale Stolica Apostolska w Nowym Rzymie przeczuwa, co się święci i wyznacza zakon Leibowitza do specjalnej misji. Statek kosmiczny, do którego wsiada grupa zakonników wraz z innymi ludźmi, staje się nową Arką Noego, która zabierze ludzi w kosmos, aby zbudować nowy świat, lepszy od poprzedniego.

Adam Witczak