Dla miłośników kotów

Zwierzęta zawsze były wdzięcznym tematem dla artystów, począwszy od malowideł naskalnych w jaskiniach takich jak te w Lascaux. Ba, osławiony motyw „jelenia na rykowisku” stał się nawet uniwersalnym synonimem kiczu, niezliczoną ilość razy przywoływanym w różnego rodzaju metaforach i porównaniach.

W sztuce pojawiał się też kot, zwierzę na pozór pospolite, a jednak nieprzerwanie fascynujące i na swój sposób tajemnicze. Kot to przecież symbol niezależności i pewnej wyniosłości, zgoła arystokratycznej. Widoczne jest to zwłaszcza przy porównaniu z psem - zwierzęciem poczciwym, ale na tle kota jednak nieco wulgarnym. Kot jest cichy, czysty, niebywale zgrabny, zagadkowy. W jaki sposób można go przedstawić? Dowiedzieć tego można się choćby z pięknej książeczki „Kot - koty dzikie i rozpieszczani pupile”, wydanej cztery lata temu przez Arkady. Jest to de facto rodzaj albumu, zawierającego reprodukcje ponad 300 obrazów przedstawiających koty w najrozmaitszych ujęciach. Są to dzieła ze wszystkich epok i z różnych części świata, choć dominuje sztuka z obszaru szeroko pojętej cywilizacji zachodniej. Koty są tu obecne zarówno jako gwiazdy pierwszego planu, jak i w charakterze „żywych rekwizytów” czy po prostu elementów tła. Wszystkim obrazom towarzyszą opisy przygotowane przez Andrew Edneya, który zredagował książkę. Rzecz wydana jest na lakierowanym papierze oraz w kolorze, dzięki czemu ilustracje prezentują się bardzo ładnie.

Całość podzielona jest na kilka części, odnoszących się do różnych aspektów kociego życia i kociej istoty. Kolejne rozdziały to: "Igraszki kotów", "Koty drzemiące", "Koty polujące", "Koty samotnicy", "Koty ciekawskie", "Koty opiekuńcze", "Koty to dranie", "Koty towarzyskie", "Koty dzikie" i wreszcie "Koty symboliczne". Nie ma większego sensu wymienianie artystów, których prace zostały wykorzystane. Lista nazwisk jest bowiem bardzo długa i w dużej mierze obejmuje artystów mniej znanych, nierzadko XIX-wiecznych malarzy realistów, specjalizujących się w sztuce użytkowej i reklamowej. Należy wspomnieć, że pojawiają się również dzieła bardziej "awangardowe", nawiązujące do takich nurtów jak kubizm, impresjonizm, dadaizm czy pop-art, aczkolwiek stanowią one mniejszą część kolekcji, co zresztą w niczym nie przeszkadza. Szkoda natomiast, że tylko raz pojawia się Louis Wain – wspaniały angielski malarz i rysownik, który kotom poświęcił większą część swej twórczości, będąc ich miłośnikiem także w życiu prywatnym.

J. Sobal

Andrew Edney, KOT: koty dzikie i rozpieszczani pupile, wyd. Arkady 2008