Inwestycje alternatywne czy kolorowy świat historyjek z dymkiem?

Komiks – dzieło artystyczne do niedawna marginalizowane przez światek artystyczny - odważnie wkracza w przestrzenie galeryjne.

Projekt „Katalog wypadków. Sztuka współczesna w polskim komiksie”, którego otwarcie będzie miało miejsce 8 czerwca w Galerii Zderzak w Krakowie, jest swego rodzaju próbą prezentacji krótkich form komiksowych, opowiadających o najnowszej historii sztuki, zarówno w jej lokalnym, jak i globalnym wymiarze. Komiksy, które będzie można obejrzeć na wystawie, poruszają różnorodną tematykę - począwszy od środowiskowych anegdot aż po ogólne refleksje natury filozoficznej. Charakteryzuje je też ogromna różnorodność stylów. Do udziału w tymże wydarzeniu zaproszono bowiem dwudziestu dwóch polskich scenarzystów i rysowników komiksowych, funkcjonujących czasem na pograniczu wielu środowisk m.in. artystycznego, literackiego, komiksowego, designerskiego czy dziennikarskiego. Projekt Katalog wypadków potrwa do 15 sierpnia.

Źródło: materiały prasowe organizatora (Galerii Zderzak)

Wcześniej, bo już 24 maja o godzinie 17.00 zostanie otwarta wystawa o historii polskiego komiksu z lat 1948-1989 w Miejsko-Powiatowej Bibliotece Publicznej w Rypinie (Sala Wystaw przy ul. Warszawskiej 20). Do 15 czerwca będzie tu można obejrzeć m.in. pierwsze wydania kultowych komiksów i gazet, oryginalne plansze najsłynniejszych twórców (Papcio Chmiel, Baranowski, Christa, Raczkiewicz, Szyszko). Poza tym bogaty wybór ilustracji z  komentarzami i ciekawostkami.

Ekspozycja jest częścią cyklu Wojtka Łowickiego "Cztery pory roku z satyrą i komiksem". Zbiory pochodzą z kolekcji prywatnych (m.in. dr Tomasza Marciniaka, dr Marcina Jaworskiego, Krzysztofa Skrzypczyka) oraz Biblioteki Głównej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Komiks to opowiadanie, tworzące narrację za pomocą co najmniej dwóch kadrów z rysunkami, zwanych planszą. To właśnie ten drugi element – grafika, walory artystyczne tej formy narracji, idealne wkomponowanie tekstu w obraz – spowodował, że to medium wkroczyło do galerii a nawet stało się obiektem zainteresowań rzeszy osób zamożnych, pewnego rodzaju zagrożeniem dla wiekowego wina czy 12-letniej whisky.

Rynek komisków systematycznie się rozwija, i choć tego typu inwestycje alternatywne rozkwitły wraz z rozwojem XIX wiecznej prasy, to ich innowacyjność przekonuje do siebie coraz więcej inwestorów.

W Polsce najważniejszymi twórcami komiksu są m.in.: Andrzej Mleczko, Jerzy Skarżyński, Bogusław Polch, Jerzy Szyłak, Wojciech Birek, Przemysław Truściński, Krzysztof Gawronkiewicz, Dennis Wojda, Krzysztof Ostrowski, Tomasz Lew Leśniak, Rafał Skarżycki, Marek Turek czy Michał Śledziński. Znanymi komiksiarzami pokolenia roczników 80 są np.: Jakub Rebelka, Benedykt Szneider, Rafał Gosieniecki, Robert Adler, Mateusz Skutnik, Nikodem Cabała oraz Mateusz Kołek. Na świecie największymi rynkami komiksowymi są Stany Zjednoczone (zresztą ojczyzna komiksu), Japonia i Francja. Najważniejsi twórcy tego gatunku w USA to Brian Michael Bendis, Geoff Johns, Grant Morrison, Alan Moore, Neil Gaiman oraz Frank Miller.

W czasach kryzysu gospodarczego komiksy stają się coraz to lepszym środkiem do lokowania oszczędności. Rosnąca gwałtownie wartość archiwalnych numerów sprawia, że ceny osiągają niekiedy astronomiczne wielkości. Wśród najdroższych komiksów na świecie są Action Comics, Detective Comics, Amazing Fantasy czy Superman. Za egzemplarz Action Comics, zresztą pierwszy komiks prezentujący Supermana, w 2011 roku podczas aukcji internetowej zapłacono ponad 2 mln dolarów.  Komiks z debiutującym superbohaterem, aktualnie jest najdroższym komiksem w historii.Trafiał on na aukcje kilka razy - w 1992 r. został sprzedany za 86 tys. dolarów, 15 lat później za 150 tys. dolarów, a w 2010 roku już za 1 milion dolarów. Jak głoszą plotki należał on podobno też do hollywoodzkiego aktora Nicolasa Cage'a, jednakże miał mu zostać skradziony w 2000 roku i odnaleziony dopiero po kilku latach.

A jak sytuacja wygląda na polskim rynku? 1kwietnia br, bynajmniej nie w ramach Prima Aprilisowego żartu, kolekcja komiksów zawierająca 146 sztuk zeszytów, w tym unikaty aktualnie niedostępne w sprzedaży takie jak np. "Sąd nad Gotham", "Batman-rok pierwszy" albo "Cinema Panopticum", została sprzedana za nieco ponad tysiąc złotych. Natomiast miesiąc wcześniej zbiór 50 komiksów został wylicytowany także za pośrednictwem serwisu aukcyjnego Allegro za kwotę 201 zł.

Najdroższym polskim komiksem jest pierwsze wydanie pierwszej księgi przygód „Tytusa, Romka i A’tomka”, za które trzeba zapłacić ponad  2 tys. zł. W pierwszej trzydziestce najdroższych komiksów nie znalazł się żaden wydany po 1989 roku. Tymczasem w porównaniu do rynku amerykańskiego nasz rodzimy jest jeszcze wciąż raczkujący, a inwestycje alternatywne w komiksy mogą jedynie stanowić sposób na dywersyfikację swojej strategii.

Agnieszka Nowakowska