Dwóch podziemnych gigantów

W marcu tego roku porównywaliśmy ze sobą firmy Kopex i Famur, później pojawiały się one jeszcze na naszych łamach w różnych kontekstach. Dziś znów skupimy uwagę właśnie na tych dwóch przedsiębiorstwach, które w dużej mierze stanowią dla siebie wzajemnie konkurencję.

Obie są blisko związane z górnictwem, nie dlatego, by same prowadziły kompalnie, ale dlatego, że dostarczają kopalniom niezbędnych urządzeń i maszyn, a także wykonują niektóre usługi. Każda ze spółek prowadzi rozbudowaną grupę kapitałową, w obu grupach funkcjonują przy tym podmioty nie tylko krajowe, ale i zagraniczne. Na przykład Famur posiada spółki zależne na Ukrainie, w Kazachstanie, Rosji czy Niemczech, a Kopex m.in. w Chinach, Czechach czy RPA (ale w Rosji także).

Głównym akcjonariuszem Famuru w dalszym ciągu jest TDJ Equity I sp. z o.o. (71,3 proc. kapitału i głosów), poza tym 9,76 proc. posiada ING OFE. W Kopeksie większość akcji to własność przewodniczącego rady nadzorczej Krzysztofa Jędrzejewskiego (59,05 proc.), niekoniecznie bezpośrednio. Tu jednak także mamy od pewnego czasu TDJ – z udziałem dziesięcioprocentowym.

Spójrzmy na kwartalne przychody i zyski skonsolidowane obu firm:

To, co rzuca się w oczy, to gwałtowny spadek obrotów Famuru w skali rocznej – z 330 mln zł do mniej niż 175 mln zł. Równocześnie obniżyły się zyski, choć rentowności paradoksalnie nieco wzrosły (zwłaszcza marża EBITDA – z 31,6 proc. do 40,53 proc.). Cena za to była jednak wysoka. Tym niemniej firma liczy na to, że sytuacja ulegnie poprawie i sprzedaż (zwłaszcza w drugim półroczu, które już się zaczęło) powinna się w skali rocznej zwiększyć. Środkiem do tego miałyby być wartościowe kontrakty eksportowe, ale dla przedsiębiorstwa ważna będzie również kondycja Kompanii Węglowej. Wszelkie kłopoty tego ważnego odbiorcy odbiją się czkawką w Famurze.

Pozytywne było to, że grupa, której Famur przewodzi, wygenerowała w kwartale dodatnie przepływy operacyjne. Redukcja obrotów była natomiast skutkiem ogólnej sytuacji w polskich kopalniach (ograniczania wydatków), a zwłaszcza we wspomnianej wyżej Kompanii.

W Kopeksie nie było tak źle, jeśli chodzi o sprzedaż. Wręcz przeciwnie – obroty znacznie wzrosły, osiągając poziom 377,28 mln zł (115 proc. kwoty notowanej rok wcześniej). Rentowności również się wydatnie zwiększyły (np. operacyjna z 5,4 proc. do 9,14 proc.), jakkolwiek pozostały na poziomie znacznie niższym niż marże osiągane przez Famur. Grupa Kopex odnotowała, podobnie jak jej konkurent, dodatnie przepływy operacyjne – niemniej okazały się one znacznie niższe niż rok wcześniej (30 mln zł, poprzednio 80 mln zł).

Teraz popatrzmy na dane bilansowe:

Aktywa trwałe Famuru są nieco niższe niż obrotowe, a także niższe od kapitału własnego. To ostatnie to zjawisko pozytywne, oznacza zachowanie złotej reguły bilansowej. Reguły tej, choć w mniejszym stopniu, trzyma się też Kopex (porównajmy ostatnie wiersze obu tabel, w Kopeksie wskaźnik ma niższe wartości).

Wskaźnik płynności bieżącej Famuru stoi wysoko, ostatnio na poziomie 4,95 pkt, spora jest też (w gruncie rzeczy przesadnie duża) pula środków pieniężnych (chyba że zostaną wkrótce odpowiednio zainwestowane). Tak czy inaczej, płynność jest raczej bezproblemowa, bardzo niskie jest zadłużenie kapitału własnego. W relacji rocznej ogromnie ograniczono zobowiązania – zarówno krótkoterminowe (z 318,4 mln zł do 161 mln zł), jak i długoterminowe.

W Kopeksie dość niskie jest pokrycie długów bieżących środkami pieniężnymi, choć wskaźnik płynności bieżącej formalnie jest na poziomach dopuszczalnych (1,35 pkt pod koniec marca). Także i tutaj ogół długów nie przewyższa kapitału własnego.

Notowania obu przedsiębiorstw (kursy ich akcji na GPW) stoją relatywnie nisko. W Kopeksie byki podejmowały kilka miesięcy temu próbę przebijania 14 zł, ale bez powodzenia, ceny spadły w okolice nieznacznie tylko wyższe niż 10 zł. W Famurze gwałtowny spadek z lipca to w pewnej mierze efekt odcięcia dywidendy, tym niemniej nie da się ukryć, że nie nastąpił później żaden silny wzrost. Przeciwnie, cena się osunęła, nawet poniżej 3,50 zł. Z naszego ogólnego raportu na temat spółek powiązanych z produkcją maszyn dla górnictwa wynikało zresztą, że perspektywa dla tych walorów nie jest na razie przesadnie optymistyczna – we wszystkich sześciu firmach notowania stały raczej nisko, a wiele będzie zależało od tego, czy poprawi się kondycja krajowego górnictwa.

J. Sobal