Mięsny kwartet i dziewięć wskaźników

W dzisiejszym raporcie branżowym zajmiemy się spółkami mięsnymi z GPW. Innymi słowy, mowa o tych przedsiębiorstwach, które produkują różnego rodzaju wyroby mięsne: wędliny, kiełbasy, mięso surowe, parówki, pasztety etc.

Nasi czterej bohaterowie to: Gobarto (niegdyś PKM Duda), Henryk Kania, Indykpol i Tarczyński. Cztery biznesy, w szczególności trzy grupy kapitałowe i jedna firma rozliczająca się tylko jednostkowo (Henryk Kania).

Interesować będzie nas I półrocze roku 2018 i 9 wskaźników:

1) marża brutto na sprzedaży: zysk brutto na sprzedaży / przychody

2) rentowność netto: zysk netto / przychody

3) płynność bieżąca: aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe

4) zadłużenie ogólne: zobowiązania / suma bilansowa

5) wypłacalność natychmiastowa: środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe

6) ROE (zwrot z kapitału): zysk netto / średni stan kapitału własnego za okres

7) ROA (zwrot z aktywów): zysk netto / średni stan aktywów za okres

8) złota reguła bilansowa: kapitał własny / aktywa trwałe (reguła jest wypełniona, gdy wskaźnik ma wartość wyższą niż 1 pkt)

9) rotacja aktywów: przychody / średni stan aktywów za okres

Jeśli mówimy o "średnim stanie" kapitału lub aktywów, to oznacza to po prostu średnią arytmetyczną wartości z 31 grudnia i 31 marca.

Osiem wskaźników to stymulanty: uważamy, że są tym lepsze, im wyższe. Jeden (zadłużenie) to destymulanta, preferujemy bowiem niski stan zobowiązań. Przedstawimy ranking tych czterech spółek, bazując na użytecznej, a zarazem dość prostej metodzie wielokryterialnej ARAS, którą opisywaliśmy w odrębnym artykule i której już w praktyce używaliśmy.

Pierwszy krok to prezentacja macierzy wyników (wartości wskaźników w formie ułamków dziesiętnych):

Widzimy m.in., że Indykpol zaprezentował arcy-wysokie rentowności operacyjną (23,7 proc.) i netto (18,7 proc.) oraz potężne zwroty z kapitału i aktywów (ROE i ROA). To w przeważającej mierze efekt zysku ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, a więc zdarzenie jednorazowe, którego wagi nie należy przeceniać. Tym niemniej, formalnie rzecz biorąc, wyniki te będą pozytywnie wpływać na pozycję Indykpolu w rankingu.

Jedna firma wygenerowała stratę netto za I półrocze 2018 i był to Tarczyński. Nie była to duża strata: 2,8 mln zł przy 355,6 mln zł przychodów, niemniej oznacza to, że z całej czwórki ta spółka (grupa) najgorzej poradziła sobie na czysto. Strata na tej pozycji przełożyła się też na ujemne ROE i ROA.

W naszej tabeli mamy cztery prawdziwe biznesy i jeden fikcyjny: wzorzec. Ten zawiera dla każdego kryterium najlepszy wynik spośród badanych. Na przykład wzorcowe marże netto i operacyjna oraz zwroty ROE i ROA zaczerpnięte zostały z Indykpolu, a rotacja aktywów (1,02 pkt) z Gobarto.

Drugi krok algorytmu ARAS to normalizacja wartości. Chcemy, by wszystkie należały do zakresu [0, 1]. Stosujemy dwie formuły, jedną dla stymulant, drugą dla destymulant:

Tak wygląda macierz znormalizowana:

Krok trzeci to zważenie uzyskanych wartości. Zakładamy, że każde kryterium jest tak samo ważne, a że jest ich 9, to w praktyce każdy element tabeli znormalizowanej dzielimy po prostu przez 9:

Teraz obliczamy typową dla ARAS funkcję S, tzn. jej wartości dla każdej spółki, co odbywa się przy pomocy poniższego wzoru:

W efekcie otrzymujemy następujące liczby:

Te wyniki poniekąd mogłyby nam wystarczyć, ale zwyczajowo oblicza się jeszcze wartości funkcji K:

Inaczej mówiąc, sprawdzamy teraz, jak blisko lub daleko od wzorca jest każda z badanych firm. Ranking - po uszeregowaniu od podmiotu najlepszego do najgorszego - jest następujący:

Nie jest zaskoczeniem fakt, że Indykpol wypadł najlepiej, sytuując się z wynikiem 0,987 pkt blisko wartości 1 pkt (która cechuje spółkę wzorcową). Dość wspomnieć, że niemal wszystkie wartości wzorca wzięte zostały siłą rzeczy z Indykpolu - poza rotacją aktywów.

Lokata druga to Henryk Kania, na trzecim miejscu mamy Gobarto, zaś na czwartym firmę Tarczyński z wynikiem 0,193 pkt. Godne uwagi jest to, że Indykpol znacznie wyprzedził trzy pozostałe biznesy, których rezultaty końcowe skupiły się w zakresie 0,2 - 0,3 pkt. Trzeba jednak pamiętać, o czym zresztą pisaliśmy na początku, że wyniki półroczne Indykpolu naznaczone są mocnym piętnem jednorazowości.

Adam Witczak